ひな祭り- Ngày hội búp bê của các em gái

Những em bé gài Nhật Bản rất giống những con búp bê hoàn hảo. Đó là những con búp bê có khuôn mặt tròn trịa, được đặt trong lồng kính bởi chúng rất dễ vỡ và đắt tới mức người ta không dám đem ra chơi. Tuy vậy lại có rất ít những con búp bê hoàn hảo giống như những em bé gái Nhật Bản thật sự.

Có một nét đặc biệt là ngày 3-3, ngày hội búp bê (Hinamatsuri) lại cũng  được coi là ngày  của các bà gái Nhật Bản. Cũng có thể coi đây là ngày để tôn vinh nét nữ tính của các em gái. Trong ngày này, trọng tâm chú ý của mọi người là những con búp bê đẹp đẽ tới mức người ta không dám mơ tới việc chơi cùng chúng.

Vào ngày hôm đó, các bé gái thường ăn mặc rất lộng lẫy, mời những người bạn của mình tới để thưởng thức những món ăn tươi ngon và ngắm nhìn bộ sưu tập những con búp bê được sắp xếp một cách cầu kì trên giá hình bậc thang. Những con búp bê lúc này được sống trong một thế giới rực rỡ của những món ăn và đồ vật bé xíu. Khác với “những con búp bê ít rực rỡ hơn”, những con búp bê này không gợi lên tình cảm yêu mến mà chúng gần như mang tới cảm giác sợ hãi bởi bầu không khí linh thiêng và huyền bí toát ra xung quanh.

Mỗi một bộ búp bê đầy đủ thường có khoảng 15 con, gồm 1 ông Vua, 1 bà Hoàng hậu và đoàn tùy tùng của họ. Tất cả đều được trang điểm một cách đẹp đẽ. Nếu mua ở một cửa hàng bách hóa nào đó, mỗi bộ như vậy có thể được bán với giá hai ba trăm nghìn yên, còn những bộ búp bê được lưu truyền như một vật gia truyền thì gần như là vô giá. Mỗi bộ như vậy còn bao gồm cả một lô các loại đồ dùng cá nhân đi kèm , chẳng hạn như những chiếc hòm cỡ bằng bao diêm, các loại nhạc cụ, bộ bàn ghế với những món ăn ngọt, một cây ca và một cây anh đào. Thậm chí còn có cả một chiếc vali vẽ hình con bò thiến nữa. Đã có lần tôi nhìn thấy một chiếc máy khâu bằng sơn mài nhỏ xíu được thiết kế giống như chiếc máy khâu người ta thiết kế cho bà Murasaki từ thời Heian.( Hòa An, 794-1185).

Ngày xưa, bộ sưu tập những con búp bê và đồ vật này luôn được bổ sung khi trong gia đình có một cháu gái ra đời . Cho đến khi cô gái ấy đi lấy chồng, cô ta có thể mang theo phần của mình trong bộ sưu tập, và cô cũng có thể bổ sung vào đó khi cô có con gái. Sau khi được đưa ra trưng bày khoảng vài tuần, những con búp bê lại được người ta cất giữ một cách cẩn thận cùng với tất cả của cải có giá trị trong gia đình.

Hinamatsuri bắt nguồn từ một nghi thức rửa tội cổ xưa, theo đó người ta thì thầm tất cả tội lỗi của mình với những con búp bê giấy  rồi thả chúng xuống sông. Nghi thức này bắt nguồn từ thói quen đi cắm trại ngoài trời vào mùa xuân của người Nhật Bản.

Thời kỳ Edo( Giang Hộ,1603-1867), những con búp bê bắt đầu được phỏng theo hình mẫu của triều đình và nó góp phần làm cho ngày hội búp bê trở nên phổ biến, dù khi đó địa vị của người phụ nữ Nhật Bản còn bị coi nhẹ. Hinamatsuri là một dịp để các các em gái cảm thấy mình quan trọng. Đây cũng là ngày hội của các em, là dịp các em mời các bạn trai tới nhà và đóng vai bà chủ.

　　　　　　　　　　　　　Angela Carter. (Theo Văn hóa Nhật Bản-NXB Thế giới)